اهمیت و ضرورت

در این روزها همه جا صحبت از اهمیت نوشتن و تولید محتوا است که مستلزم یادگیری و مطالعه است اما اهمیت این موضوع از مدت ها قبل است و منوط به زمان حال نمی شود اما با قرار گرفتن انسان در شرایط کرونا اهمیت و چرایی این موضوع پررنگ تر شده است و بیشتر از قبل این ضرورت احساس می شود به طوری که همه به دنبال مسیر نوشتن و تولید محتوا و یادگیری و پیشرفت در حوزه های فردی هستند کتاب های زیادی از نویسندگان ایرانی و غربی وجود دارد اما کتابی به نام آیین زندگی در این زمینه که از زبان پیامبر و امامان ما که اهمیت کسب علم و نوشتن را متذکر شده اند است . اهمیت این موضوع با زمانی که اولین آیات بر پیامبر نازل شد مشخص شد و اهمیت جایگاه تعلیم و تربیت را نشان داد به طوری که پیامبر اگر گروهی را میدیدند که در حال مذاکره مباحث علمی هستند بیشتر تمایل شرکت در این گروه ها را داشتند تا در قرار گرفتن از کسانی که در حال عبادت بودند و علت این کار را که من برای تعلیم آمده ام بیان می کردند. همان طور ضرورت و فراگیری علم در همه جا مشخص است از نظر اسلام هم ضرورتی مطلق است یعنی یادگیری علم نه زمان دارد ونه مکان و هیچ محدودیتی ندارد . ز گهواره تا گور دانش بجوی.

انسان برای حفظ انسانیت خودش باید سعی کند تمام نیروهای نفسانی خود را به طور عادلانه و مساوی ارضاء کند.
انسان دارای نیروهای مخالف و مزاحم است که اگر به یکی از این نیروها گرایش و تمایل بیشتری نشان دهد و در جهت برطرف کردن خواسته های آن بیشتر تلاش کند در گرداب سرگشتگی آن نیرو و سرکوبی نیروهای دیگر فرو می رود و انسانیتش که بر پایه مجموعه این نیروها شکل می گیرد از بین میرود.
انسان واقعی کسی است که در جهت برطرف کردن خواسته های معقول همه نیروهای درونی اش تلاش کند کسب دانش و توسعه دانش انسان در گرو کارکرد نیروی درونی و بیرونی او است.

چون که تقوا بست دو دست هوا           حق گشاید هر دو دست عقل را
از بیت بالا مساله تقوا و اهمیت آن در دانش اندوزی را نشان می دهد تقوا باعث می شود که فطرت انسان به پاکی و زلالی اولیه خود برگردد تا بتواند بدون دخالت هوا های نفسانی حقایق را بپذیرد اگر عقل بخواهد درک و شناختی صحیح داشته باشد باید پارسایی داشته باشد تا از تمایلات نفسانی آزاد شود آن وقت است که نگهبان ورودی و خروجی های دل خویش می شود.
موانع دست یابی به علم حقیقی
۱٫ پیروی از حدس و گمان: از آن جایی که مشکلات اخلاقی و آلودگی نفسانی بیشتر انسان ها با توجه به غریزه ی راحت طلبی، اساس زندگی خود را بدگمانی معنا می کنند و با تکیه بر آن به زندگی خود ادامه می دهند. پیروی از حدس و گمان در مسایل اساسی و زیر بنایی زندگی باعث زیان های جبران ناپذیری می شود.
۲٫ تقلید کورکورانه: ریشه ی تقلید در مسایل جزیی و فرعی ، خود باختگی فکری و تقلید در اندیشه و مسایل کلی است. سپردن مهار تفکر به دست دیگران یعنی به جای اینکه انسان آزادانه بیندیشد مهار تفکر خود را به دست دیگران بسپارد . ویژگی بسیاری از مردم این است که باورهای عمومی و اجتماعی را به سادگی و بدون تفکر می پذیرند . انسان دارای شخصیتی مستقل است و فردی مسئول در قبال خود و تقلید کورکورانه عامل گمراهی افراد است. تقلید بر دو گونه است : تقلیدی که اندیشه و فکر انسان را می دزدد و به گمراهی انسان اضافه می کند در مقابل تقلیدی که عقل انسان به او حاکم است و هر انسان عاقلی درک می کند که در مسایل تخصصی به متخصص مراجعه کند و از راهنمایی آنان استفاده کند.
۳٫ شتاب زدگی : انسان گاهی اوقات در قضاوت علمی خود عجله می کند و با فراهم آمدن اطلاعات کم درباره یک موضوع سریع به نتیجه گیری می پردازد این طور اظهارنظر های شتاب زده یکی دیگر از لغزش های اخلاقی اندیشه است. حضرت علی می فرماید : از عجله کردن بپرهیز زیرا عجله در کارها باعث می شود که انسان به هدف خودش نرسد و کارش ستوده نباشد.
۴٫ تمایلات نفسانی : جهت گیری های تعصب آمیز مسیر تعلیم و تفکر را منحرف می کند و باعث می شود که انسان از کشف حقیقت و درک درست یا نادرست بودن کارها بماند.
چون غرض آمد هنر پوشیده شد                 صد حجاب از دل به سوی دیده شد
طمع و خود بزرگ بینی باعث ناکارآمد شدن اندیشه انسان می شود خود بزرگ بینی چیزی جز نشانه ضعف عقل و گمراهی علمی برای انسان ندارد.
آداب اخلاق آموختن:
۱٫ انگیزه الهی ( اخلاص ) : نخستین موضوعی که دانشجو باید به طور جدی به آن توجه کند نیت و انگیزه تحصیل است و کسی که برای رضای خدا به دنبال کسب دانش باشد هر دری برای او باز می شود. از نظر کانت تنها چیزی که دارای ارزش ذاتی است اراده انجام کارها یی که بر اساس وظیفه عقلانی است.
۲٫ انتخاب استاد شایسته :انتخاب استاد و معلمی شایسته همیشه مورد توجه همه بوده چرا که تاثیر استاد در روند زندگی شاگردان کاملا مشخص است.
۳٫ رعایت اولویت ها : گذراندن عمر در کارهای غیر ضروری هر چند به میزان اندک حاصلی جز زیان ندارد. مسایلی که دانستن آنها صرفا بار اطلاعاتی آدمی را اضافه کند و هیچ تاثیری در زندگی او نداشته باشد در حقیقت هدفی جز از بین بردن فکر و عمر انسان را ندارد.
حضرت علی می فرماید: دانش ها بیشتر از آن هستند که تو بتوانی همه ی آن را بیاموزی و بر آن احاطه یابی پس باید گلچین کرده و از هر دانشی بهترین های آن را بر گزینی .
۴٫ خوب گوش دادن : هنر خوب گوش دادن نه تنها ادب شاگرد به استاد را نشان می دهد بلکه راهی است برای بهره مندی بهتر
آدمی فربه شود از راه گوش جانور فربه شود از حلق و نوش
شنونده خوب کسی است که اولا در سخنان گوینده خوب دقت کند. ثانیا بردبار و شکیبا باشد و احساس خستگی نکند. ثالثا بتواند نکات اصلی گوینده و شاخ و برگ های آن را جدا کند و به اصل سخن توجه کند.

۵٫ پرسش و پرسشگری : ارزش پرسش و پرسشگری ذاتی نیست یعنی پرسشگری در هر شرایطی نمی تواند مطلوب باشد بلکه در صورتی دارای ارزش اخلاقی است که به منظور کشف حقیقت و فهم واقعیتی باشد و گرنه برای اظهار فضل ، مچ گیری و مانند آن ها کاری بسیار زشت و ناپسند است.
۶٫ ضبط و نگارش مطالب : در آغاز اسلام که مسلمانان هنوز به اهمیت نوشتن آگاه نبودند پیامبر آنان را به نوشتن و ضبط مطالب تشویق می کردند و می فرمود : علم را در زنجیر کنید و در پاسخ به این پرسش که زنجیر کردن علم چگونه است؟ می فرمودند : نوشتن آن
۷٫ تواضع در برابر استاد: احترام و تواضع به استاد موجب رشد و پیشرفت علم و در نتیجه پیشرفت جامعه خواهد شد.

خودشناسی
آموختن بعضی از دانش ها از واجبات است و یکی از دانش ها خودشناسی است خودشناسی مقدم بر همه ی دانش ها و معرفت های دیگر است . برترین دانش ها خودشناسی است